Afgelopen dinsdag 19 juni ingesproken bij de Raad van Wijk bij Duurstede. Op de agenda stond de uitslag van de gemeentebrede enquete (bureau de Heer & co) naar de wenselijkheid van duurzame energie, waaronder windenergie, en de verschillende mogelijkheden om aan de doelstelling van “Wijk klimaatneutraal in 2030” te voldoen (Arcadis). Bedoeling van de avond was dat de Raad kennis kon nemen van deze resultaten, insprekers aan zou horen en op basis daarvan een mening zou vormen. Helaas liep het anders en meenden een aantal politieke partijen een motie aan te moeten nemen die het Raadsdebat in de kiem smoorde en plaatsing van windturbines al bij voorbaat uitsloot. Politiek als drama. Een collegepartij die door haar coalitiepartners werd geschoffeerd. Een fractievoorzitter die tegen zijn eigen overtuiging in zijn partij tegen windmolens liet stemmen. Hét moment om leiderschap en lef te tonen. Partijen die uit protest de vergadering verlieten. Een motie die opriep om af te zien van windmolens. Een motie die opriep om toch in 2030 klimaatneutraal te zijn. En lagere energieprijzen wil voor 2030 (en geen gratis bier?). Achterlijker dan dwars.
De informatie-avond op 4 april was druk bezocht. In de weken daarna werd op straat en in de media de discussie gevoerd waarbij de tegenstanders van windmolens zich het luidst lieten horen. Feiten speelden in deze discussie nauwelijks een rol (“windmolens draaien op subsidie”, “meer CO2 mèt molens dan zonder” etc.).
Afgelopen dinsdag traden, naast mij, een stuk of 7 insprekers op, zowel voorstanders als tegenstanders. Als bezorgde inwoner van Wijk en burger van dit land en deze wereld heb ik de Raad bekend dat ik wèl geloof hecht aan al die duizenden wetenschappers die zeggen dat ons klimaat onherstelbaar aan het veranderen is, dat het misschien al te laat is, dat de wal het schip zal keren. En dat de toestand dus in ieder geval urgent is. Bovendien geloof ik in eigen verantwoordelijkheid, dus niet zeggen dat “anderen” het maar op moeten lossen of “elders” of dat de technologie het “later” wel zal fixen. Vanuit die gevoelde betrokkenheid werk ik al ruim 30 jaar in de duurzame energie sector en weet ik dat grootschalige veranderingen zomaar 25 jaar vergen voordat er een duidelijke omslag is. Maar nu is de sector volwassen, in Duitsland zijn honderdduizenden banen in de duurzame energie en vormt het een steeds groter deel van de economie. En dat geldt voor veel meer landen in de wereld (nee, die zijn niet allemaal gek…).
Voor Wijk bij Duurstede zijn vooral wind en zon van belang. Zonne-energie is voor huishoudens nu al rendabel toe te passen, stroom uit eigen dak is goedkoper dan uit het stopcontact. Dat komt vooral doordat er boven op de kostprijs van grijze, fossiele stroom nog eens transportvergoeding, energiebesparing en BTW geheven wordt. Maar om met zonnepanelen Wijk klimaatneutraal te krijgen moet je alle geschikte daken vol leggen en ook nog een flink deel van onze weidegronden. Dat krijg je niet op redelijke termijn georganiseerd. Windturbines daarentegen zijn nu al kosteneffectief, zijn in een jaar of 5 te plaatsen en met een stuk of 5 van die 3 MW turbines kan je alle huishoudens van stroom voorzien. De meeste bezwaren zijn te ondervangen of te compenseren. Wat blijft is of je ze mooi vind of niet. Of je ze vind passen in ons Kromme Rijnlandschap.
Maar het Amsterdam-Rijn Kanaal is ook nooit aangelegd omdat we dat zo mooi vonden. En hoogspanningslijnen of snelwegen die ons landschap doorkruisen zijn daar ook niet gekomen omdat we dat zo mooi vinden. Ze zijn er gekomen omdat we vonden dat ze nodig waren. En dat geldt ook voor windmolens. Welke sommetjes je ook maakt. We kunnen nog even niet zonder als we echt serieus zijn met onze klimaatdoelstelling. En de hele gemeenteraad heeft een paar jaar geleden met die doelstelling ingestemd. Dus probeer windenergie als een kans te zien. Een kans op banen, geld, leveringszekerheid, onafhankelijkheid. Ga niet met je rug naar de toekomst staan. Wees niet als dat kleine dorp in Gallië dat nog manmoedig verzet bood tegen de Romeinen. Want anders komen ze wel aan de overkant te staan, van het kanaal, van de rivier. En dan hebben we wel de lasten maar niet de lusten. Dus grijp die kans en regel het goed zodat de gemeenschap van Wijk er wel bij vaart.
Het mocht niet zo zijn. Maar toch. Als de gemeenteraad de motie die nogmaals oproept tot klimaatneutraal in 2030 echt serieus genomen wordt dan staat ons misschien nog een mirakel te wachten. Maar dan moeten wel alle handen aan dek. En dat moeten we dan wel plannen. Met een routekaart en ijkpunten. En maatregelen in petto hebben voor als we die tussendoelen toch niet halen…. Dan hebben we het niet langer over achterlijker dan dwars maar over het Wonder van Wijk!
